دکتر یزدان نیاز
دکتر یزدان نیاز

دکتر یزدان نیاز

اثر گابا پنتین در سندرم ترک مواد اپیوئیدی

اثر گابا پنتین در سندرم ترک مواد اپیوئیدی

قطع مصرف مواد افیونی (opiate) در افراد وابسته ، اغلب باعث درد شدید کمر و پاها می شود . این درد همراه با بی قراری بوده و موجب بروز سندرم پای بیقرار می گردد که تمامی این علائم ناشی از پدیده هایی است که Goldstein آن را سندرم تحریک پس از مهار نامید .  

اگر چه مهار کامل علائم و نشانه های ترک مواد افیونی غیر ممکن است اما درمان دارویی این علائم، مانع عود و مصرف مجدد می شود . داروهای آگونیست آلفا دو آدرنرژیک از داروهای اصلی غیر اپیو ئیدی برای درمان یا بهبود علائم ترک می باشد . کلونیدین (clonidine) که یک آگونیست آلفا 2 است و بطور وسیع برای درمان علائم ترک استفاده می شود ، باعث عوارض جانبی زیادی مانند خواب آلودگی ، خستگی ، بیحالی ، خشکی دهان و بویژه هیپوتانسیون ( پایین افتادن فشار خون ) می گردد . در حقیقت برای مدیریت علائم ترک از کلونیدین به دلیل عوارضش کمتر استفاده می شود .

به دلیل فوق و با توجه به اینکه درمان های فعلی زیاد رضایت بخش نیستند، یک علاقه ای در مورد به کارگیری راهکارهای دارویی جایگزین بوجود آمده است . علت اصلی برای استفاده از داروهای ضد تشنج در بیماران وابسته به مواد ، فقدان پتانسیل اعتیادزایی این داروها می باشد و از طرفی با توجه به اینکه نقش مکانیزم های kindling در سندرم ترک و اختلالات روانپزشکی همراه به اثبات رسیده ، تمایل به استفاده از داروهای ضد تشنج بیشتر شده است . گابا پنتین یک داروی ضد تشنج است که برای بیماران مقاوم به درمان در صرع پارشیال که با یا بدون تشنج تونیک کلونیک ژنرالیزه هستند ، اثر دارد و به همراه داروهای دیگر ضد تشنج برای بیماران تجویز می شود.

مورد استفاده اصلی گابا پنتین به جز اثر ضد تشنجی ، دردهای نورو پاتیک است . بعضی از مطالعات اثرات بالقوه گابا پنتین را در مدیریت علائم ترک الکل و کوکایین گزارش کرده اند . در مطالعه دیگری دیده شده که گابا پنتین در درمان وابستگی به مواد مخدر ، هم در فاز سم زدایی حاد و هم در فاز تثبیت ، یک داروی مهم است . همچنین نشان داده شده که تجویز تک دوز گابا پنتین (1200 mg) در بیمارانی که رادیکال ماستکتومی شده اند ، در کاهش مصرف مورفین و درد بعد از عمل موثر است .

در سال 2004 freye گزارش کرد که گابا پنتین به عنوان یک عامل anti-hyperalgesic در تسکین بی قراری (restlessness) و hyperalgesiaناشی از ترک مواد اپیوئیدی در بیمارانی که سم زدایی سریع مواد مخدر را می گذرانند ، اثر دارد . خوزه مارتینز (jose Martinez rage) بعد از تجویز گابا پنتین (که به داروهای دیگر بیمار اضافه شد ) در هفت بیمار وابسته به هرویین ، نتیجه گیری کرد که گابا پنتین می تواند استفاده درمانی در درمان بیماران وابسته به ماده مخدر (opiate)  داشته باشد .

گابا پنتین آنالوگ حلقوی gaba می باشد که هم به صورت مستقیم باعث تحریک آزاد شدن گابا شده و هم بطور غیر مستقیم موجب افزایش سنتز گابا می شود و گفته شده ممکن است باعث مهار زیر گروه خاصی از کانالهای کلسیمی گردد .گابا پنتین با مهار انتخابی این کانالهای کلسیمی موجب افزایش نورو ترنسمیتر گابا شده و این خود باعث تعدیل اثر اسید های آمینه تحریکی در محل گیرنده های (receptors) NMDA می شود . (افزایش اسید آمینه های تحریکی در دوره ترک در بیماران اتفاق افتاده و گابا پنتین باعث تعدیل این تحریک می گردد ) .  

این موضوع سبب شده است تا گابا پنتین بطور موفقیت آمیز در بسیاری از اختلالات بویژه درد مزمن و درد های نورو پاتیک مورد استفاده قرار گیرد .

این شواهد نشان می دهند که احتمال دارد گابا پنتین یک انتخاب مفید برای کاهش حالاتی باشد که باعث افزایش درک درد می شود و این پدیده ای است که در سندرم ترک مواد اپیوئیدی رخ می دهد و از آنجاییکه داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) اثرات کمتری در چنین حالات دردناک دارند و کاربرد مواد اپیوئیدی هم غیر مجاز می باشد، به نظر می رسد که استفاده از گابا پنتین یک ایده و فکر منطقی برای مقابله با درد هایی است که در افراد معتاد دیده می شود .

 

تهیه و تنظیم : دکتر داریوش صیادی