نگرش ضدفوبیک (counterphobic attitude) چیست؟

نگرش ضدفوبیک

 اوتو فنیچل معتقد بود که اضطراب فوبیک را می‌توان پشت نگرش‌ها و بعضی الگوهای رفتاریِ انکاری پنهان کرد. فرد با این نگرش‌ها و رفتارها، انکار می‌کند که شئ یا موقعیت مورد نظر ترسناک است، یا انکار می‌کند که از آن می‌ترسد. او به جای این که قربانیِ منفعل شرایط خارجی باشد، موقعیت را معکوس می‌کند و فعالانه به مواجهه با آن و غلبه بر آن می‌شتابد. 

افرادی که نگرش‌های ضدفوبیک دنبال موقعیت‌های خطرناک می‌گردند و با علاقۀ زیاد به سمت آنها می‌روند. طرفداران پر و پا قرص ورزش‌های خطرناک، مثل چتربازی و صخره نوردی، ممکن است رفتارهای ضدفوبیک نشان دهند. این رفتارها ممکن است در نتیجۀ اضطراب فوبیک به وجود آمده باشند یا ممکن است روشی عادی برای کنار آمدن با یک موقعیت خطرناک واقعی باشند. 

کودکان در بازی‌های خود ممکن است عناصر ضدفوبیک نشان دهند، مثلاً، دکتر و مریض بازی کنند و به یک عروسک همان آمپولی را بزنند که چند ساعت قبل در مطب یا در بیمارستان به آنها زده شده است.

 مکانیسم دفاعی به کار گرفته شده در نگرش ضدفوبیک، همانندسازی با پرخاشگر است. 

توجه داشته باشید که لذتِ ناشی از فعالیت‌های ضدفوبیک شبیه به لذت‌‌های غریزی است اما دقیقاً عین آنها نیست. لذت ضدفوبیک فاقد سادگی و ”معصومیت“ موجود در لذت‌های غریزی است. در شادی و ”شعف“  ناشی از فعالیت‌های ضدفوبیک نوعی استیصال وجود دارد، انگار که فرد واقعاً متقاعد نشده است که بر اضطراب پشت پردۀ خود کاملاً تسلط یافته است.

منبع:

1- کتاب کاپلان بر اساس DSM-5، چاپ 2014، صفحۀ 402 (در دست ترجمه توسط مهدی گنجی)

2- Comprehensive Dictionary of Psychoanalysis By Salman Akhtar، چاپ 2009 صفحۀ 60